Cafeïne als je zwanger bent? Drink cafeïnevrije koffie!

Als je zwanger bent, is het dan beter om cafeïne te vermijden? En mag cafeïnevrije koffie wel? Cafeïne tijdens de zwangerschap is één van de eerste onderwerpen die je tegenkomt als je zoekt naar de risico’s van cafeïne. Al sinds 1974 wordt aangeraden om cafeïne te beperken of te vermijden tijdens de zwangerschap en over te stappen op cafeïnevrije koffie. Het effect van cafeïne zou gezondheidsrisico’s voor de foetus met zich meebrengen. Maar waar is dit advies op gebaseerd en hoe denkt de wetenschap daar over?

Waarom geen cafeïne tijdens de zwangerschap

Het is een feit dat cafeïne via de placenta wordt doorgegeven aan de foetus^1,2,3. Maar een foetus is nog niet in staat om cafeïne af te breken. De lever van een foetus is namelijk nog niet volledig ontwikkeld^4,5. De afgelopen jaren is er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van cafeïne op de foetus. Onderzoekers zijn het lang niet altijd met elkaar eens over de invloed van cafeïne tijdens zwangerschap.

“Het is een feit dat cafeïne via de placenta wordt doorgegeven aan de foetus. Maar een foetus is nog niet in staat om cafeïne af te breken.”

Kan een hoge inname van cafeïne leiden tot een miskraam?

Een deel van de onderzoeken toont aan dat een hoge inname van cafeïne bij zwangere vrouwen kan leiden tot een miskraam, te vroeg geboren baby’s of een slechte groei van de foetus^2,6,7. Dat zou onder andere komen doordat de inname van cafeïne kan leiden tot:

• het vernauwen van de slagaders van de placenta;
• een verhoogde hartslag van de foetus;
• een onregelmatige hartslag⁹.

Een andere groep onderzoekers hebben dit echter niet kunnen aantonen^5,8,9.

Of verschilt het effect van cafeïne op de foetus per persoon?

Sommige onderzoekers zijn ervan overtuigd dat iedereen, dus ook zwangere vrouwen, anders reageert op cafeïne. Het effect van cafeïne op de ontwikkeling van de foetus zou daarom ook verschillen¹⁰. Zo zou er een verband zijn tussen vrouwen waarbij de cafeïne snel uit het lichaam verwijderd wordt en een verslechterde groei van de foetus^2,11.

Waarom geen cafeïne ná zwangerschap

Cafeïne wordt niet alleen via de placenta doorgegeven aan de foetus maar ook via borstvoeding aan de baby^13,14. Tot een aantal dagen na de geboorte is het lichaam van een baby nauwelijks in staat om cafeïne te verwerken¹⁴.

“Cafeïne wordt niet alleen via de placenta doorgegeven aan de foetus, maar ook via borstvoeding aan de baby.”

Een volwassen lichaam heeft gemiddeld 3 tot 7 uur nodig om slechts de helft van de ingenomen cafeïne te verwerken. Maar bij een pasgeboren baby kan dit oplopen tot wel 120 uur^13,14

Wat is het effect van cafeïne nuttigen tijdens de borstvoeding?

Hoewel minder dan 1% van de cafeïne in de moedermelk terechtkomt^15,16,17, kan cafeïne bijdragen aan slaapproblemen en rusteloosheid van de baby^15,16. Vanaf een inname van meer dan 3 kopjes koffie per dag kunnen de effecten van cafeïne bij een baby worden aangetoond¹⁸. Vrouwen die borstvoeding geven worden daarom geadviseerd om hun inname van cafeïne te beperken. Maar er zijn ook onderzoekers die beweren geen bewijs te hebben dat zelfs een hoge inname van cafeïne (meer dan 3 kopjes op een dag) invloed heeft op de baby¹⁹.

“Cafeïne consumptie tijdens de borstvoedingsperiode kan bijdragen aan slaapproblemen en rusteloosheid van de baby.”

Hoewel er bewijzen zijn dat de inname van cafeïne een negatief effect op de foetus en baby kan hebben, is de wetenschap dus nog verdeeld over de effecten van cafeïne tijdens zwangerschap en borstvoeding. Het kan daarom een verstandig besluit zijn om cafeïne te beperken als je zwanger bent of borstvoeding geeft.

Hoeveel cafeïne als je zwanger bent

Maar hoeveel cafeïne mag dan wel? Onderzoekers geven helaas ook op dit vlak een verschillend advies. Het ene advies luidt dat tot 300 mg cafeïne per dag geen schadelijk effect heeft op de zwangerschap^3. Terwijl de ander beweert dat maximaal 200 mg cafeïne geen kwaad kan⁶. Eén onderzoek heeft een lager geboortegewicht aangetoond bij zwangere vrouwen die slechts 141 gram cafeïne per dag binnenkregen¹². Het is dus lastig te zeggen hoeveel cafeïne je wél mag als je zwanger bent. Voor borstvoeding wordt momenteel geadviseerd om niet meer dan 200 mg cafeïne per dag te nuttigen.

Het is lastig te zeggen hoeveel cafeïne je wél mag als je zwanger bent. Wil je geen risico lopen én wel kunnen genieten van koffie tijdens zwangerschap en borstvoeding, stap dan over op cafeïnevrije koffie.

Cola, thee en overige producten met cafeïne

Cafeïne zit in koffie, maar ook bepaalde theesoorten, cola, chocola, cacao en energiedrankjes bevatten cafeïne. Dat telt dus allemaal mee in de totale hoeveelheid cafeïne dat per dag genuttigd mag worden. In het overzicht hieronder zie je de gemiddelde hoeveelheid cafeïne van elk product.

Energiedrank
80 mg cafeïne per 100 gr     1 blikje (200 ml) energiedrankje bevat +/- 200 mg cafeïne

Koffie
45 mg cafeïne per 100 gr     1 kop koffie (140 ml) bevat +/- 63 mg cafeïne

Groene/zwarte thee
30 mg cafeïne per 100 gr     1 kop thee (175 ml) bevat +/- 52 mg cafeïne

IJsthee
16 mg cafeïne per 100 gr     1 glas ijsthee (200 ml) bevat +/- 32 mg cafeïne

Pure chocolade
14 mg cafeïne per 100 gr      1 reep chocola (100 gr) bevat +/- 14 mg cafeïne

Cola Light
12,8 mg cafeïne per 100 gr     1 glas cola (250 ml) bevat +/- 32 mg cafeïne

Cola en Cola Zero
9,6 mg cafeïne per 100 gr     1 glas cola (250 ml) bevat +/- 24 mg cafeïne

Melk chocolade
6 mg cafeïne per 100 gr        1 reep chocola (100 gr) bevat +/- 6 mg cafeïne

Cafeïnevrije koffie
0,1 mg cafeïne per 100 gr     1 kop decaf koffie (110 ml) bevat +/- 0,1 mg cafeïne

Cafeïne als je zwanger wilt worden

Sommige vrouwen vermijden cafeïne wanneer zij zwanger willen worden. Het zou van invloed zijn op de vruchtbaarheid. Maar is dat wel zo?

Volgens onderzoek is er geen verband tussen cafeïneconsumptie en vruchtbaarheid. Het nuttigen van cafeïne heeft dus geen direct verband met vruchtbaarheidsproblemen. MAAR…

Onderzoekers waarschuwen wel voor het verband tussen cafeïneconsumptie en een miskraam²⁰. Wanneer je cafeïne blijft consumeren zodra je zwanger bent loop je een verhoogd risico op een miskraam.

Cafeïne en alcohol verminderen samen de vruchtbaarheid

Daarnaast laat ander onderzoek zien dat cafeïneconsumptie de negatieve effecten van alcohol op de vruchtbaarheid zou kunnen versterken²¹. Alcohol heeft een negatieve invloed op de vruchtbaarheid. En wanneer je naast alcohol ook cafeïne drinkt zou deze negatieve invloed op de vruchtbaarheid groter worden. Zolang je een normale hoeveelheid cafeïne consumeert en geen alcohol gebruikt is dit niet het geval.

Conclusie

Verschillende onderzoeken tonen aan dat cafeïne inderdaad een negatieve invloed heeft op de foetus tijdens zwangerschap en de baby tijdens borstvoeding. Toch zijn er ook onderzoeken die beweren dat zij dit niet te kunnen aantonen. Wél is duidelijk dat cafeïne geen negatieve invloed op de vruchtbaarheid, zolang de cafeïne niet samen met alcohol genuttigd wordt.

Wil je geen risico lopen én wel kunnen genieten van koffie tijdens zwangerschap en borstvoeding? Overweeg dan om tijdens de zwangerschap over te stappen op cafeïnevrije producten zoals cafeïnevrije koffie.

Wil je meer weten over de effecten van cafeïne op je lichaam? Lees dan onze blog: “Is cafeïne slecht voor je?”

Bronnen

1. Effects of restricted caffeine intake on pregnancy outcomes (2015)
2. Maternal caffeine intake during pregnancy (2008)
3. Caffeine, coffee, and health (1993)
4. Maternal caffeine intake and the risks of adverse birth outcomes (2010)
5. Caffeine consumption during pregnancy and risk of preterm birth (2010)
6. Maternal caffeine consumption during pregnancy and the risk of miscarriage (2008)
7. Association of maternal caffeine consumption with decrements in fetal growth (2003)
8. Caffeine use and the risk of spontaneous abortion (1993)
9. Effect of caffeine exposure during pregnancy (2002)
10. Caffeine metabolites in umbilical cord blood (2006)
11. Safety of popular herbal supplements in lactating women (2015)
12. Effect of caffeine intake during pregnancy (1997)
13. Health effects of energy drinks on children (2011)
14. Caffeine intake by the US population (2010)
15. Advice for clinicians on herbs and breastfeeding (2013)
16. Caffeine jitters (2013)
17. Breastfeeding handbook for physicians (2013)
18. Maternal food restrictions during breastfeeding (2017)
19. Effects of maternal caffeine consumption (2018)
20. Association between coffee or caffeine consumption and fecundity and fertility (2017)