Wanneer is cafeïne uitgewerkt: de halfwaardetijd van cafeïne
Inhoudsopgave
Hoelang duurt het voordat cafeïne is uitgewerkt? We leggen je in deze blog uit:
– wat halfwaardetijd is
– wat de halfwaardetijd van cafeïne is
– hoelang het duurt voordat cafeïne weer uit je lichaam is
Cafeïne is wereldwijd het meest gebruikte zenuwstelsel-stimulerende middel. Dat komt met name doordat cafeïne in koffie, thee en cola zit. Maar hoelang heeft cafeïne een effect op ons centrale zenuwstelsel? En wat betekent dat precies?
Wat is cafeïne?
Cafeïne is een stof die van nature voorkomt in meer dan 60 plantsoorten. Cafeïne heeft een insectwerende functie. Dat wil zeggen dat het de plant beschermt tegen insecten.
Dat doet cafeïne door insecten te verlammen zodra ze de plant proberen op te eten. Bij mensen heeft cafeïne gelukkig geen verlammingseffect. Wel zorgt cafeïne voor een stimulerende werking op ons centrale zenuwstelsel. Hoe dat zit leggen we je zo uit.
Hoe ziet pure cafeïne eruit?
Pure cafeïne ziet eruit als een wit poeder en heeft een bittere smaak. De smaak valt te vergelijken met paracetamol. Pure cafeïne wordt toegevoegd aan bepaalde geneesmiddelen om ervoor te zorgen dat pijnstillers beter werken. Cafeïne heeft namelijk een effect heeft op je centrale zenuwstelsel.
“Pure cafeïne ziet eruit als een witte poeder en heeft een bittere smaak. De smaak valt te vergelijken met paracetamol.”
Zo ziet pure cafeïne eruit.
Het effect van cafeïne op je lichaam
Een verscherpte focus is het meest bekende effect van cafeïne. Maar cafeïne doet ‘achter de schermen’ veel meer met je lichaam. Cafeïne wordt razendsnel opgenomen in je lichaam. Krijg jij cafeïne binnen dan heeft je lichaam na 45 minuten al 99% van de cafeïne opgenomen1.
Zo wordt cafeïne opgenomen in je lichaam
Cafeïne wordt opgenomen vanuit het maagdarmkanaal en verspreidt zich door je bloed. Het duurt tussen de 15 en 120 minuten voordat cafeïne zijn werk doet1. Een aardig groot verschil.
Je maag speelt een belangrijke rol
Hoelang minuten dit bij jou is hangt af van hoeveel voedsel je op dat moment in je maag hebt zitten. En hoelang jouw maag erover doet om de cafeïne te laten passeren. Dit wordt de maagledigingstijd genoemd en verschilt per persoon.
Je lever ruimt cafeïne op
Het verwerken van cafeïne wordt voornamelijk door je lever gedaan. Bij gezonde mensen geldt dat de frequentie waarin je cafeïne consumeert géén invloed heeft in hoe snel je lichaam cafeïne verwerkt. Het is dus niet zo dat hoe vaker je cafeïne drinkt, hoe sneller jou lichaam op den duur cafeïne kan verwerken1.
Dit gebeurt er met je lichaam zodra cafeïne is opgenomen
Cafeïne stimuleert je centrale zenuwstelsel. Het zorgt ervoor dat je bijnieren de stresshormonen cortisol en adrenaline gaan produceren. Deze reactie zorgt ervoor dat:
- je hart sneller gaat pompen
- je bloeddruk stijgt
- je sneller gaat ademen
- je spijsvertering wordt vertraagd
- je lever glycogeen gaat omzetten in glucose
De reden dat je lichaam dit doet is om jou krachtiger te maken. Cafeïne laat je lichaam namelijk denken dat je in een levensbedreigende situatie bent beland.
Dit doet cafeïne met je lichaam.
Hoelang duurt het voordat cafeïne is uitgewerkt?
De halfwaardetijd van cafeïne
De gemiddelde halfwaardetijd van cafeïne is 5 uur2,3. Maar de exacte halfwaardetijd verschilt sterk per individu2. Bij sommige mensen kan de halfwaardetijd slechts 1,5 uur zijn, bij anderen kan het oplopen tot wel 10,5 uur3.
Jouw halfwaardetijd is deels genetisch bepaald, dat is dus aangeboren. Daarnaast speelt ook de situatie waarin jouw lichaam verkeerd een grote rol. Ben je bijvoorbeeld zwanger, rook je of ben je intolerant voor cafeïne, dan heeft dat invloed op de halfwaardetijd.
Deze mensen hebben een lange halfwaardetijd
Rokers en mensen die veel cafeïne consumeren (meer dan 10 koppen koffie per dag) hebben gemiddeld gezien een lange halfwaardetijd. Hun halfwaardetijd is 3,2 tot 4,1 uur. Terwijl mensen die niet roken en/of een normale tot kleine hoeveelheid cafeïne consumeren een halfwaardetijd hebben van 5,1 tot 5,3 uur.
De groep met de langste halfwaardetijd zijn de mensen met een cafeïne-intolerantie en mensen die over het algemeen nooit cafeïne consumeren4. Bij deze mensen kan de halfwaardetijd wel oplopen tot 10,5 uur.
Ook de halfwaardetijd bij zwangere vrouwen kan oplopen tot wel 10,5 uur in de laatste 4 weken van de zwangerschap. Dit gemiddelde neemt al langzaam toe in het eerste deel van de zwangerschap3. (Wil je meer weten over de effect van cafeïne op zwangerschap (en borstvoeding)? Lees dan onze blog: “Cafeïne als je zwanger bent? Drink cafeïnevrije koffie!”)
Vrouwen in de menopauze hebben een vertraagde cafeïnemetabolisme. Dat komt door de afname van het hormoon oestrogeen. Dit betekent dat deze vrouwen een langere halfwaardetijd hebben dan anderen1. Voor vrouwen die hormonale anticonceptie gebruiken geldt dat hun halfwaardetijd wordt verdubbeld ten opzichte van vrouwen die geen hormonale anticonceptie gebruiken1.
“Ben je zwanger, in de menopauze, gebruik je hormonale anticonceptie of ben je cafeïne-intolerant? Dan heb je een langere halfwaardetijd.”
Percentage cafeïne in je lichaam per uur bij een halfwaardetijd van 5 uur.
Halfwaardetijd en hoeveelheid cafeïne
Is je halfwaardetijd langer wanneer je meer cafeïne binnenkrijgt? Het antwoord is nee. Het werkt als volgt:
Een kop koffie mét cafeïne bevat gemiddeld zo’n 80 mg cafeïne. Stel dat jij een halfwaardetijd hebt van 5 uur dan heb jij na 5 uur nog 40 mg cafeïne in je lichaam. Drink je twee koppen koffie achter elkaar dan krijg je in totaal 160 mg cafeïne binnen. Dat betekent dat jij na 5 uur nog 80 mg cafeïne in je lichaam hebt zitten.
Je halfwaardetijd wordt dus niet langer naar mate je meer cafeïne drinkt. Maar de hoeveelheid cafeïne dat nog in je lichaam zit op de halfwaardetijd is wel hoger naarmate je meer cafeïne drinkt.
Dit betekent ook dat het langer duurt voordat cafeïne helemaal uit jouw lichaam is. Drink jij één kop koffie met 80 mg cafeïne dan heb je na 5 uur dus nog 40 mg (de helft van 80 mg is 40 mg) in je lichaam. Na weer 5 uur heb je de helft van 40 mg nog in je lichaam, dus 20 mg cafeïne. En weer 5 uur later heb je nog 10 mg cafeïne in je lichaam, de helft van 20 mg cafeïne.
Maar drink jij twee koppen koffie (dus 160 mg cafeïne), dan heb jij na 5 uur nog 80 mg cafeïne. Na weer 5 uur nog 40 mg cafeïne. En weer 5 uur later nog 20 mg cafeïne in je lichaam. Het duurt dus langer voordat cafeïne uit je lichaam is verdwenen naar mate je meer cafeïne drinkt, maar de lengte van de halfwaardetijd verandert niet.
“Het duurt dus langer voordat cafeïne uit je lichaam is verdwenen naar mate je meer cafeïne drinkt, maar de lengte van de halfwaardetijd verandert niet.”
Wanneer is cafeïne helemaal uit je lichaam?
Wanneer cafeïne helemaal uit je lichaam is verdwenen hangt af van een aantal factoren. De hoeveelheid cafeïne die je hebt genuttigd speelt natuurlijk een belangrijke rol. Maar ook hoe snel jouw metabolisme is. Dus hoe snel je lever alle cafeïne kan verwerken.
Heb jij een snelle halfwaardetijd van cafeïne, dan is cafeïne logischerwijs ook sneller uit je lichaam. Houdt er rekening mee dat het tot wel 48 uur kan duren voordat cafeïne echt helemaal uit je lichaam is verdwenen.
“Houdt er rekening mee dat het tot wel 48 uur kan duren voordat cafeïne echt helemaal uit je lichaam is verdwenen.”
Hoe krijg ik cafeïne zo snel mogelijk uit mijn lichaam?
Heb jij last van de bijwerkingen van cafeïne? En wil je zo snel mogelijk de cafeïne uit je lichaam krijgen? Pas dan deze twee tips toe:
- Eet broccoli, spruiten of bloemkool. Dat klinkt misschien gek maar deze groenten zorgen ervoor dat je CYP1A2 metabolisme verhoogd. CYP1A2 is een enzym in je lever dat betrokken is bij het verwerken van lichaamsvreemde stoffen (zoals cafeïne). Hierdoor kan je lever sneller cafeïne afbreken5.
- Drink water. Hoe minder gehydrateerd je bent, hoe minder goed je lichaam cafeïne kan uitscheiden. Het is daarom belangrijk om voldoende te drinken als je de cafeïne snel uit je lichaam wilt krijgen.
Belangrijk is om bij jezelf na te gaan wat jouw halfwaardetijd zou kunnen zijn. Hoe goed reageer jij op cafeïne? Ben je een roker? Gebruik je hormonale anticonceptie? Ben je in de overgang of heb je de overgang gehad? Of ben je zwanger? Dan heeft dat invloed op je halfwaardetijd.
Daarnaast is genetisch bepaald wat jouw halfwaardetijd is. Houdt er rekening mee dat het tot wel 48 uur kan duren voordat cafeïne verdwenen is uit je lichaam. Kom je slecht in slaap? Dan zou je halfwaardetijd wel eens langer dan gemiddeld kunnen zijn. Het is in dat geval een goed idee om cafeïne te vermijden en op cafeïnevrije producten over te stappen.
Comments (1)
Super goeie informatie!!
Comments are closed.